NAWRÓCONY LEKARZ

Św. Łukasz to jeden z czterech autorów Ewangelii. Prawdopodobnie pochodził z Antiochii Syryjskiej, gdzie po roku 40 przyjął chrzest. Następnie został uczniem św. Pawła, któremu towarzyszył w podróży misyjnej z Troady do Filippi, a potem wspólnie udali się do Jerozolimy i do Rzymu. Łukasz przebywał w Rzymie aż do męczeńskiej śmierci św. Pawła. Nie wiemy, co działo się z Łukaszem po śmierci św. Pawła (+ 67). Ojcowie Kościoła i liczne legendy wymieniają wiele różnych miejsc (Achaję, Galię, Macedonię itp.), w których miał nauczać. Wydaje się to mało wiarygodne. Bardziej prawdopodobna wydaje się wzmianka, w której autor pewnego prologu do Ewangelii (pochodzącego z II w.) twierdzi stanowczo, że Łukasz zmarł w Beocji przeżywszy 84 lata. Autor nie wspomina jednak o śmierci męczeńskiej, pisze tylko, że Łukasz zmarł „pełen Ducha Świętego”.

Św. Łukasz pozostawił po sobie dwa dzieła, które zaskarbiły mu wdzięczność całego chrześcijaństwa. Są nimi Ewangelia i Dzieje Apostolskie. Łukasz spotykając się z naocznymi świadkami życia Jezusa poszerzył znane mu wersje Dobrej Nowiny o tzw. Ewangelię Dzieciństwa. Dzięki temu możemy poznać szczegóły związane z życiem małego Jezusa i Maryi. Łukasz w swojej Ewangelii podkreślał miłosierdzie Jezusa wobec chorych i grzeszników. To jemu zawdzięczamy spisanie przypowieści Jezusa o  zagubionej i odnalezionej owcy (15,1-7), o miłosiernym ojcu, jego zagubionym i odnalezionym synu (15,11-32), o miłosiernym Samarytaninie (10,30-37), opis nawrócenia grzesznej kobiety (7,36-50) i Zacheusza, zwierzchnika celników (19,1-10). W Dziejach Apostolskich Łukasz opisał dzieje Kościoła pierwotnego, szczególnie zaś podróże misyjne św. Pawła.

Kościół od szeregu lat łączy dzień wspomnienia św. Łukasza z pamięcią o lekarzach i o służbie zdrowia. Dzień taki został wybrany trafnie, bo jest pewne, że Łukasz był nawróconym lekarzem antiocheńskim. Wspomina o tym św. Paweł w Liście do Kolosan (Kol 4, 14). Ponadto świadczy o tym doskonała znajomość terminów lekarskich używanych w trzeciej Ewangelii, której autorem jest św. Łukasz. Na jego zainteresowania medyczne wskazują także szczegółowe opisy początku, trwania i ustąpienia chorób. Opisując różne choroby, z których uzdrawiał Jezus, św. Łukasz posługiwał się terminami używanymi przez twórcę medycyny Hipokratesa.

W ikonografii św. Łukasz przedstawiany jest jako młodzieniec o ciemnych, krótkich, kędzierzawych włosach, w tunice. Sztuka zachodnia ukazuje go z tonsurą lub łysiną. Bywa przedstawiany, gdy maluje obraz. Jego atrybutami są: księga, paleta malarska, przyrządy medyczne, skalpel, wizerunek lub figura Matki Bożej, wół, zwój.